เวลานี้ไม่มีใครที่จะไม่ได้รับผลกระทบในเรื่องน้ำ วิถีคนไทยแต่ในอดีตที่ต้องอยู่คู่กับน้ำ สอดคล้องตามฤดูกาลที่ผันผ่านและไม่ว่าเหตูการณ์จะเป็นเช่นไร

คนไทยก็ยังอยู่พร้อมปรับตัวได้แม้ภัยมา  หากให้นึกถึงความร้อนจากสภาพแวดล้อมที่มีมากขึ้นทุกปีที่รู้สึกได้ก็คงไม่น่าแปลกใจว่าทำไม?น้ำจึงมาก เรารู้แล้วว่า3/4ของโลกใบนี้เป็นน้ำมากกว่าแผ่นดิน อุณหภูมิที่สูงขึ้นเรื่อยๆเป็นปฏิกริยาที่สอดคล้องของการระเหยของน้ำและด้วยปัจจัยนี้

น้ำในชั้นบรรยากาศมากขึ้นก็ย่อมตกสู่พื้นผิวตามปัจจัย  แม้ได้ตกในทะเล มหาสมุทรคงไม่มีปัญหา หากกลับไปตกที่ผิวดินและประเทศไทยด้วยแล้ว..คงจะต้องมีการรับมือมากกว่าแต่ก่อน  บทความนี้ขอให้ความสำคัญถึงการดูแลต้นไม้และไม้ประดับเมื่อภัยน้ำมา  ไม้ประดับยืนต้นถึงวันนี้พอจะทราบว่าเมื่อเกิดวิกฤตน้ำท่วม อะไรที่พอจะยืนต้นรอดให้เห็น บางต้นออกดอกสพั่งเสียด้วยซ้ำ หลายต้นทิ้งใบร่วงหล่นไม่เหลือหลอ ปรากฏการณ์มีให้เห็นมิใช่ต้นไม้อ่อนแอดูแลยากทุกต้น เพียงแต่ชนิดพืชพรรณต่างที่มาจากสภาพแวดล้อมต่างๆเรานำมาปลูกในที่นี้ย่อมมีความสามารถปรับตัวต่างกันด้วย อีกทั้งความรู้ถึงการจัดการดูแลยังไม่เหมาะสมทำให้ต้นไม้เหล่านั้นพลันต้องตายเร็ววันกว่าที่ควรจะเป็น หลายชนิดทนน้ำท่วมขังไม่ได้แต่หลายชนิดกลับปลูกได้ในน้ำเสียด้วยซ้ำ  แต่พืชที่ไม่ได้มีสภาพแวดล้อมหรือมาจากแหล่งชุ่มน้ำคงต้องดูแลเป็นพิเศษ  ประการแรกเลยต้องไม่เข้าไปเหยียบย่ำพื้นดินบริเวนรากที่กระจายอยู่ทั่วหรือกระทำการให้เกิดการกระทบกระเทือนโดยไม่จำเป็นและพยายามทำให้พืนดินแห้งเร็วที่สุด  เมื่อแห้งแล้วยังคงมิให้ใส่ปุ๋ยต่างๆลงดินโดยเด็ดขาด และถ้าสามารถฉีดพ่นน้ำแบบฝอยทางใบได้ให้ผสมปุ๋ยอินทรีย์อ่อนๆพ่นพร้อมไปด้วยอย่างเหมาะสมหรืออาจผสมฮอร์โมนกระตุ้นการเกิดตายอดไปด้วยยิ่งดี  ขณะเดียวกันให้ตัดแต่งกิ่งที่เสีย แห้ง กิ่งเล็กๆหรือไม่สมบูรณ์ออก เพื่อกระตุ้นการเกิดตายอดใหม่ได้เร็วขึ้นนั่นย่อมรวมถึงการเกิดรากใหม่ด้วยเช่นกันซึ่งจะช่วยพืชได้ในระดับหนึ่ง
หากเป็นไม้ประดับพุ่มกลางถึงเตี้ยที่ปลูกลงดินก็ปฏบัติเช่นเดียวกัน แม้อาจท่วมนานเราสามารถขุดหนีน้ำได้ก็คงต้องตัดแต่งกิ่งอ่อนและใบออกเสีย จากนั้นจึงขุดล้อมบริเวณดินดคนต้นโดยมิต้องให้ตุ้มดินใหญ่นักและแตกร่วน โดยอาจใช้กระสอบหรือวัสดุพันตุ้มให้แข็งแรง ซึ่งเราอาจเคยเห็นผู้ค้าขุดล้อมไม้มาขายตามตลาดต้นไม้ต่างๆ  ไม้บางชนิดมีลักษณะเฉพาะตัวคงต้องศึกษารายละเอียดแต่ละประเภทออกไป

ไม้ประดับกระถาง ที่มีอยู่ทั่วไป คงต้องใช้การจัดการที่เหมาะสม หากเรารู้ว่าจักต้องทิ้งไว้ ณ ที่ใดที่หนึ่งเป็นระยะเวลายาวนาน การจัดการคงแล้วแต่ชนิดของพืชพันธุ์ หากไม่สามารถรดน้ำได้คงต้องปลิดหรือริดใบช่วยลดการคายน้ำ หรือบางชนิดอาจตัดยอดออกเลย บางชนิดสามารถถอนต้นใส่ภาชนะวางไว้ที่ร่ม หรือบางชนิดแค่ยกไว้ที่สูงพ้นน้ำก้สามารถทนอยู่ไดแรมเดือน ทั่งนี้เราต้องมีความรู้เบื้องต้นว่าต้องเก็บรักษาไม้ประดับของเราอย่างไรจึงเหมาะสม 

หากไม่ท่วมเสียเลยจะดีกว่า แต่ถ้าท่วมล่ะ?ความสูญเสียในส่วนไม้ประดับบางอย่างมิอาจประเมินมูลค่าได้ นับจากวันนี้ไปอย่าพึ่งนอนใจกับการป้องกันแบบธรรมดา การมีความรู้และประสพการณ์ที่ผ่านมานั่นคือการเริ่มต้นที่ต้องผจญกับธรรมชาติที่ทรงพลังและอำนาจอย่างมิอาจฝืน เพียงแต่วันนี้เราจะปรับตัวอยู่อย่างไร?
บทความโดย
อุดม ฐิตวัฒนะสกุล